Prestaties en effecten meten in ketens

Stap 4: weergave en gebruik

Beleidsinformatie speelt een rol in de relaties tussen organisaties. De Tweede Kamer gebruikt de beleidsinformatie van de ministeries bij haar controlerende taak. De ministeries gebruiken de beleidsinformatie in de aansturing van de uitvoering. Ze gaan er daarbij van uit dat ze met uitvoeringsorganisaties en gemeenten afspraken kunnen maken over 'wat we willen bereiken' en 'wat we gaan doen', en dat het redelijkerwijze mogelijk is om die afspraken na te komen.

De ketenvisie stelt echter dat samenwerking in ketens irrationeel en onvoorspelbaar is. Voor ketens als geheel, voor alle ketenpartners gezamenlijk, is dit inderdaad waar. Het gedrag van individuele ketenpartners is daarentegen wel degelijk rationeel en voorspelbaar, in ieder geval tot op zekere hoogte. Ketenpartners willen voldoende geld (blijven) ontvangen om hun voortbestaan te waarborgen en om hun huidige activiteiten te kunnen blijven uitvoeren, en ze willen niet politiek of publicitair in opspraak worden gebracht. Ze willen ook hun klanten zo goed mogelijk van dienst zijn, ze willen een bijdrage leveren aan de ketensamenwerking en ze hebben er behoefte aan dat hun prestaties worden erkend en gewaardeerd. Waar ketenpartners, als gevolg van 'perverse prikkels', moeten kiezen tussen hun voortbestaan, financiering en reputatie enerzijds, en de ketensamenwerking anderzijds, is de kans groot dat ze zullen kiezen voor het eerste.

Aanbeveling 8: gebruik beleidsinformatie vooral om van te leren.
Samenwerken in maatschappelijke ketens is een zoekproces. Het voeren van beleid is dat ook, zeker waar het gaat om beleid dat gericht is op het oplossen van complexe maatschappelijke problemen. Het is dan ook van belang om beleidsinformatie over de prestaties van maatschappelijke ketens en over de bereikte effecten niet te gebruiken om te belonen of te straffen, maar om er gezamenlijk van te leren.

Aanbeveling 9: beloon altruïsme.
Het is van belang dat ketenpartijen, die prestaties leveren die de keten helpen bij het oplossen van het dominante ketenprobleem, geprikkeld worden om die prestaties te blijven leveren. Beleidsinformatie kan daarbij helpen door inzicht te bieden in de relatie tussen de prestaties van de individuele ketenpartners en de effecten die door de keten als geheel worden bereikt. Dit inzicht kan op zichzelf al motiverend werken, en kan ook helpen bij het maken van de juiste keuzes in aansturing en controle.

[Terug | Verder]